Qeveria libiane pezulloi Ministren e Jashtme Najla al-Mangoush pasi Izraeli zbuloi se ajo ishte takuar me ministrin e Jashtëm Eli Cohen javën e kaluar në Itali.
Kryeministri libian Abdel Hamid Dbeibeh pezulloi Ministren e Jashtme Najla al-Mangoush të dielën në mbrëmje, pasi Ministria e Jashtme izraelite zbuloi se ajo ishte takuar javën e kaluar në Romë me ministrin e Jashtëm Eli Cohen.
Një deklaratë e lëshuar nga Qeveria e Unitetit Kombëtar me bazë në Tripoli njoftoi: “U vendos që të pezullohej ministrja e Jashtme libiane Najla al-Mangoush dhe të fillonte një hetim kundër saj”. Izraeli dhe Libia nuk kanë marrëdhënie diplomatike.
Dbeibeh emëroi Fathallah al-Zani, ministrin aktual të Rinisë, për të shërbyer si ministër i jashtëm i përkohshëm. Gjithashtu të dielën në mbrëmje, Alwasat me bazë në Libi citoi burime të paidentifikuara të sigurisë që pretenduan se Mangoush ishte larguar nga vendi pasi takimi u bë publik dhe ishte nisur për në Turqi.
Ministria e Jashtme e Izraelit të dielën pasdite kishte lëshuar një deklaratë ku zbuloi se dy ministrat ishin takuar javën e kaluar në Itali, duke vënë në dukje se ishte takimi i parë ndonjëherë midis ministrave të jashtëm të dy vendeve.
“Takimi historik me Ministren e Jashtme libiane Najla al-Mangoush përbën një hap të parë në krijimin e lidhjeve midis Izraelit dhe Libisë”, tha Cohen, i cili citohej në deklaratë. “Përmasat dhe vendndodhja strategjike e Libisë i jep një rëndësi të madhe dhe potencial të madh Shtetit të Izraelit për të vendosur lidhje me të”.
Cohen tha më tej, “Kam folur me ministrin e Jashtëm për potencialin e madh të vendeve tona me lidhje të tilla, si dhe rëndësinë e ruajtjes së trashëgimisë së hebrenjve libianë, duke përfshirë rinovimin e sinagogave dhe varrezave hebraike në vend”.
Ministri i Jashtëm izraelit falënderoi homologun e tij italian, Antonio Tajani, për mikpritjen e takimit dhe gjithashtu deklaroi se Izraeli “operon përballë disa vendeve në Lindjen e Mesme, Afrikë dhe Azi, në mënyrë që të zgjerojë rrethin e paqes dhe normalizimit me Izraeli.”
Zbulimi i takimit sekret në Romë shkaktoi zemërim dhe protesta në Libi, me disa deputetë libianë që kërkuan që qeveria të sqaronte nëse takimi kishte vazhduar me miratimin e kryeministrit dhe qeverisë. Demonstruesit dolën në rrugë në Tripoli dhe qytete të tjera, duke bllokuar rrugët, duke djegur goma dhe duke valëvitur flamurin palestinez, për të protestuar kundër takimit.
Këshilli Presidencial i Libisë deklaroi se ishte e paligjshme të normalizoheshin marrëdhëniet me Izraelin dhe zyra e kryetarit të parlamentit akuzoi Mangoushin për tradhti. Një deklaratë e lëshuar nga Partia e Drejtësisë dhe Ndërtimit, e lidhur me Vëllazërinë Myslimane, tha: “Ne dënojmë raportimet në mediat izraelite për takimin mes dy ministrave të jashtëm. Ky hap, i cili dëmton të gjithë popullin libian, kërkon sqarim.”
Paralelisht, njoftimi izraelit gjeneroi një ortek raportesh në Izrael dhe jashtë saj, së bashku me përpjekjet për të përcaktuar nëse takimi ishte caktuar paraprakisht.
Ministria e Jashtme libiane deklaroi, “[Mangoush] refuzoi me vendosmëri të mbante një takim me ndonjë përfaqësues izraelit dhe qëndron në refuzimin e saj. Ajo që ndodhi në Romë ishte një takim i paplanifikuar dhe jozyrtar gjatë takimit të saj me ministrin e jashtëm italian.” Më tej ajo pohoi, “Nuk ka pasur diskutime apo marrëveshje, përkundrazi; Ministrja paraqiti qëndrimin e saj pa kompromis dhe nuk u tërhoq nga qëndrimi i saj në lidhje me çështjen palestineze.
Ndërkohë, izraelitët kanë paraqitur një version tjetër të ngjarjeve. Një burim diplomatik i paidentifikuar i cituar nga Ynet tha se takimi ndodhi në rezidencën e ministrit të jashtëm italian dhe se nuk ishte spontan. Reuters citoi gjithashtu një diplomat të lartë izraelit të paidentifikuar duke thënë se takimi zgjati më shumë se një orë dhe ishte i koordinuar me autoritetet më të larta në Libi.
Udhëheqësit e opozitës izraelite kritikuan Cohen për njoftimin e takimit, duke argumentuar se ai duhet të kishte mbetur sekret derisa të ishin kushtet e duhura për hapat drejt normalizimit. Marrëveshja e koalicionit të qeverisë izraelite parashikon që Cohen të shërbejë një vit si ministër i Jashtëm, pas së cilës në fund të dhjetorit, Israel Katz, ministri aktual i energjisë, pritet ta zëvendësojë atë për një periudhë dyvjeçare. Pas kësaj, Cohen do të kthehet në Ministrinë e Jashtme për ta udhëhequr atë në vitin e fundit të qeverisë. Opozita pretendon se Cohen nxitoi të publikonte takime diplomatike të ndjeshme për interes personal.
“Kjo është ajo që ndodh kur ju emëroni Eli Cohen, një person pa përvojë në këtë fushë, si ministër i Jashtëm për vetëm një vit,” tha kreu i opozitës Yair Lapid. “Ata përdorin një person tjetër, [Ministrin e Çështjeve Strategjike] Ron Dermer, si ministër alternativ të jashtëm, vendosën në pritje një ministër të tretë, Israel Katz, ia besuan kontaktin ndërkombëtar një ministri të katërt, [ministrit të diplomacisë publike] Galit Distel Atabrian, dhe lejuan një ministër i pestë, [Çështjet e Diasporës] Amichai Chikli, menaxhon marrëdhëniet me hebrenjtë botërorë.”
Lapid e kritikoi njoftimin si një “turp kombëtar dhe rrezikim të jetës njerëzore për një titull”.
Që nga nënshkrimi i Marrëveshjes së Abrahamit në vitin 2020 – duke normalizuar marrëdhëniet midis Izraelit dhe Bahreinit, Marokut dhe Emirateve të Bashkuara Arabe – Izraeli është përpjekur të zgjerojë lidhjet me vende të tjera arabe dhe myslimane. Sudani ka rënë dakord të normalizojë lidhjet brenda kornizës së Marrëveshjes së Abrahamit, por një marrëveshje formale ende nuk është nënshkruar. Disa hebrenj libianë, shumica dërrmuese e të cilëve emigruan vite më parë në Izrael, Evropë dhe Shtetet e Bashkuara, janë përpjekur gjatë viteve të ndihmojnë autoritetet izraelite në përpjekjet e saj për të vendosur lidhje me Libinë.
/Argumentum.al