“Kina dhe vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore në një botë në ndryshim: zhvillim i përbashkët, e ardhme e përbashkët”.
Simpoziumi i 10-të i Nivelit të Lartë Kinë-Vendet e Europës Qendrore dhe Lindore (EQL) u zhvillua më 28 dhe 29 nëntor në Pekin, duke mbledhur një grup të gjerë pjesëmarrësish, përfshirë studiues, akademikë, diplomatë, ish-zyrtarë të lartë, si dhe analistë e gazetarë nga Kina dhe vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore. Përmendim këtu Greqinë, Serbinë, Malin e Zi, Bosnjën e Hercegovinën, Sllovakinë, Çekinë, Hungarinë, Poloninë, Slloveninë, Rumaninë, Bullgarinë, etj. Po ashtu, edhe nga Shqipëria pati një pjesëmarrje të rëndësishme si një vend anëtar i këtij mekanizmi.
Gjatë simpoziumit, duke u fokusuar në zhvillimin e përbashkët të Kinës dhe Vendeve të Europës Qendrore dhe Lindore (CEEC) në një botë në ndryshim, të pranishmit zhvilluan diskutime të thella mbi qasjet praktike dhe novatore për bashkëpunimin mes Kinës dhe EQL. Ata shqyrtuan mundësitë e zgjerimit të partneritetit brenda kontekstit më të gjerë të marrëdhënieve Kinë-Evropë, duke u përqendruar në iniciativat globale të propozuara nga Kina, si dhe mundësitë që ofron rajoni i Europës Qendrore dhe Lindore. Diskutimet u fokusuan gjithashtu në pozicionet dhe sfidat e këtyre vendeve në kuadër të ndryshimeve të mëdha në ekonominë dhe gjeopolitikën e Evropës, si dhe mundësitë për të përfituar nga këto ndryshime për të promovuar zhvillimin e përbashkët.
Në ditën e parë të konferencës, zhvilluar më 28 nëntor, u mbajtën disa panele paralelisht, me pjesëmarrjen e akademikëve, studiuesve dhe analistëve, të cilët diskutuan rëndësinë e këtij mekanizmi gjatë dhjetë viteve të zhvillimit të tij, sfidat që ka hasur dhe perspektivat për të ardhmen.
Secili pjesëmarrës në këto panele paraqiti kumtesën e tij, duke shpërndarë qëndrimet, idetë dhe sugjerimet për situatën aktuale dhe zhvillimet e mundshme në të ardhmen.
Pjesëmarrësit nga Shqipëria, Znj. Marsela Musabelliu Doktore e Shkencave, dhe Znj. Marjana Doda, Gazetare dhe Drejtoreshë e Revistës Gjeopolitike “Argumentum.al” mbajtën fjalën e tyre në ditën e parë të kësaj konference. Në ditën e dytë të simpoziumit, fjalën e mbajti Z. Arian Starova, ish-Ministër i Jashtëm i Shqipërisë.
Dr. Marsela Musabelliu, Drejtore Ekzekutive e Institutit Shqiptar për Studimet e Globalizimit, mbajti kumtesën e saj me titull “Kinë-EQL: Motivimet, Fizibiliteti dhe Perspektivat”.
Në fjalën e saj, Dr. Musabelliu paraqiti një analizë gjithëpërfshirëse të bashkëpunimit Kinë-Vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore (EQL), i cili është rritur në rëndësi dhe kompleksitet që nga fillimi i tij mbi një dekadë më parë. Ndërsa nisma, e drejtuar kryesisht nga Kina, ka parë arritje të dukshme, Dr. Musabelliu theksoi nevojën për një kuptim më të thellë të evolucionit të saj, veçanërisht duke pasur parasysh ndryshimin e peizazhit global.
“Bashkëpunimi është ndërkombëtar, por detajet janë kombëtare,” shpjegoi Dr. Musabelliu, duke vënë në dukje se çdo vend anëtar i EQL-së sjell prioritetet dhe perspektivat e veta në tryezë. Ajo theksoi se janë krijuar afro 40 platforma koordinimi midis Kinës dhe VEQL, duke u fokusuar në fusha të tilla si turizmi, qeverisja vendore, bujqësia dhe bashkëpunimi i grupeve të ekspertëve. Këto platforma, vuri në dukje ajo, kanë luajtur një rol kyç në nxitjen e shkëmbimeve dhe bashkëpunimit dypalësh.
Për të përmirësuar efektivitetin e këtyre mekanizmave, Dr. Musabelliu sugjeroi krijimin e një databaze të përbashkët për të përmirësuar ndërveprimet politike, ekonomike dhe sociale. Ajo bëri thirrje gjithashtu për një qasje më sistematike dhe të detajuar për të maksimizuar përfitimet e bashkëpunimit, duke kërkuar identifikimin e modeleve që shpjegojnë pse disa vende kanë parë sukses më të madh se të tjerët.
Ndërsa pranon përparimin e bërë në komunikim, shkëmbimin e përvojave dhe lëvizshmërinë e qytetarëve – siç është lehtësia e udhëtimit midis Kinës dhe vendeve të EQL-së – Dr. Musabelliu theksoi se komunikimi në nivel politik është vendimtar për suksesin e shumë projekteve nën kuadrin Kinë-EQL. Pavarësisht disa sfidave dhe rezultateve të pabarabarta, ajo u kërkoi të dyja palëve të vazhdojnë promovimin e bashkëpunimit praktik, veçanërisht në dritën e dinamikës gjeopolitike në ndryshim.
Në përfundim, Dr. Musabelliu theksoi rëndësinë e zhvendosjes së fokusit të bashkëpunimit Kinë-Vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore (EQL) drejt projekteve më praktike dhe më të vogla që sjellin përfitime të prekshme për qytetarët. Ajo vuri në dukje se jo të gjitha projektet e propozuara janë të zbatueshme në çdo vend dhe duhet të shmanget një qasje e vetme për të gjithë. Në vend të kësaj, iniciativat duhet të dizajnohen për të përmbushur nevojat dhe aspiratat specifike të komuniteteve lokale.
Duke parë përpara, ajo propozoi një kuadër të qëndrueshëm për të ardhmen e bashkëpunimit Kinë-EQL—që është i mbrojtur gjeopolitikisht, i realizueshëm në nivel rajonal dhe i fokusuar në nivel kombëtar në dhënien e rezultateve. Kjo qasje, vuri në dukje ajo, do të siguronte suksesin afatgjatë dhe rëndësinë e bashkëpunimit në një peizazh global në zhvillim.
Znj. Marjana Doda, mbajti kumtesen “Reflektimi i një dekade bashkëpunimi: Portretizimi mediatik i marrëdhënieve Kinë-EQL në Shqipëri ”.
Në fjalën e saj, znj. Doda theksoi rëndësinë e reflektimit mbi arritjet e bashkëpunimit të dekadës së kaluar, duke vlerësuar ndikimin e thellë të tij në peizazhet ekonomike, politike dhe kulturore. Megjithatë, ajo theksoi gjithashtu nevojën për të parë përpara dhe për të marrë parasysh se çfarë veprimesh mund të ndërmerren sot për të siguruar që dekada e ardhshme – dhe dekadat më tej – të jenë edhe më transformuese për shoqëritë dhe brezat e ardhshëm.
Gjithashtu, Znj. Marjana Doda, gazetare dhe Drejtuese e Revistës Gjeopolitike “ARGUMENTUM“, theksoi 75-vjetorin e marrëdhënieve diplomatike Shqipëri-Kinë, duke reflektuar mbi historinë në zhvillim të lidhjeve të tyre, të cilat kanë parë periudha rritjeje, kulmi dhe rënieje. Ndërsa pranoi progresin e ngadaltë por të qëndrueshëm që nga vitet 1990, ajo vuri në dukje se iniciativat e Kinës, të tilla si mekanizmi Kinë-EQL dhe Nisma Brez dhe Rrugë, kanë luajtur një rol të rëndësishëm në forcimin e bashkëpunimit dypalësh, veçanërisht në fushën ekonomike, kulturore, dhe sektorët e medias.
Ashtu si me çdo marrëdhënie ndërkombëtare, narrativat e medias formohen gjithashtu nga konteksti politik, ekonomik dhe social i kohës. Në Shqipëri, media ka reflektuar njëkohësisht optimizëm dhe skepticizëm, herë duke përforcuar potencialin e bashkëpunimit Kinë-EQL dhe herë të tjera duke vënë në pikëpyetje ndikimin e tij afatgjatë”.
Ajo theksoi se mbulimi mediatik në Shqipëri shpesh e paraqet Kinën me skepticizëm, kryesisht për shkak të mungesës së informacionit publik për këto nisma. Doda argumentoi se ndërsa imazhi i Kinës në media nganjëherë shihet me frikë dhe dyshim, investimet e saj në Ballkan kanë kontribuar në zhvillimin rajonal, rritjen ekonomike dhe përmirësimin e perspektivave të integrimit në BE.
Znj. Doda nënvizoi rolin jetik të medias në formësimin e së ardhmes së marrëdhënieve Shqipëri-Kinë-EQL. Ndërsa media e ka informuar publikun për përfitimet dhe sfidat e këtij partneriteti, ajo kërkoi që ai të luajë një rol më aktiv në nxitjen e mirëkuptimit, transparencës dhe dialogut.
Në përfundim, znj. Doda theksoi nevojën për të parë përtej arritjeve të së kaluarës dhe për t’u fokusuar në ndërtimin e një të ardhmeje të qëndrueshme nëpërmjet bashkëpunimit, ndarjes së njohurive dhe mirëkuptimit të ndërsjellë mes mediave, akademisë dhe studiuesve. Kjo qasje do të sigurojë që pozicioni i Shqipërisë në marrëdhëniet Kinë-EQL të mbetet i fortë dhe në përputhje me interesat më të mira të popullit të saj.
Në ditën e dytë të konferencës, me dt 29- Nentor 2024, simpoziumit iu drejtuan, ndër të tjera, zëvendësministrja e Punëve të Jashtme të Republikës Popullore të Kinës Hua Chunying, Drejtori Politik i Kryeministrit të Hungarisë Balasz Orban, si dhe Zhao Zhimin, Sekretar i Përgjithshëm i Akademisë Kineze të Shkencave Sociale, mikpritës i simpoziumit të mbajtur në ambientet e Akademisë Kineze për Histori.
Duke iu drejtuar ceremonisë së hapjes, Zhao Zhimin, sekretari i përgjithshëm i Akademisë Kineze të Shkencave Sociale (CASS), vuri në dukje se që kur mekanizmi i bashkëpunimit Kinë-EQL u krijua në 2012, të dyja palët, në thelb, nga e para, kanë ndërtuar një kornizë bashkëpunuese që përfshin të gjitha dimensionet, nivelet e shumta dhe fushat e gjera, duke mbështetur parimet e respektit të ndërsjellë dhe të barazisë së bashku me frymën e hapjes dhe gjithëpërfshirjes.
Nga fillimet modeste deri te optimizimi dhe përsosja e vazhdueshme, korniza ka avancuar si modernizimin kinez ashtu edhe zhvillimin e VEQL, duke dhënë një kontribut të rëndësishëm për paqen, stabilitetin dhe prosperitetin e Evropës dhe botës në përgjithësi, tha Zhao.
Ndjekja e njerëzimit për paqe dhe zhvillim është në një udhëkryq kritik mes një revolucioni të vazhdueshëm shkencor dhe teknologjik, transformimeve industriale, rritjes kolektive të vendeve të Jugut Global, rritjes së proteksionizmit dhe unilateralizmit dhe një indeks në rënie të hapjes globale, vuri në dukje Hua Chunying, zëvendësministri i Jashtëm. punët e Kinës. Mekanizmi i bashkëpunimit Kinë-EQL mbështet zhvillimin e shëndetshëm dhe të qëndrueshëm të marrëdhënieve Kinë-Evropë. Përballë një peizazhi të pasigurt ndërkombëtar, Kina dhe CEEC duhet t’i japin përparësi solidaritetit për të çliruar vitalitet të ri nga lidhjet e tyre tradicionale.
Balázs Orbán, drejtor politik i kryeministrit hungarez, vuri në dukje se bashkëpunimi me Kinën do të paraqesë mundësi të rëndësishme zhvillimi për Hungarinë. Ai vuri në dukje se rezultatet e frytshme të partneritetit Hungari-Kinë kanë evidentuar suksesin e ndërlidhjes. Duke theksuar se ndërlidhja është thelbësore për çdo komb, Orbán shprehu shpresën e tij se vendet evropiane do të arrijnë zhvillime thelbësore përmes bashkëpunimit reciprokisht të dobishëm, duke rritur shkëmbimet dhe bashkëpunimin me Kinën për të adresuar së bashku sfidat e ndryshme me të cilat përballet njerëzimi.
Sipas ish-kryeministrit të Republikës Çeke Jiri Paroubek, Iniciativa Brez dhe Rruga (BRI) është një projekt vizionar. Kina ka çuar përpara në mënyrë aktive projektet BRI, duke promovuar bashkëpunimin ekonomik dhe tregtar, duke çmontuar barrierat tregtare dhe duke zhvilluar vazhdimisht infrastrukturën. Paroubek vuri re se investimet thelbësore në projektet e infrastrukturës kanë çuar në ndërtimin e hekurudhave të shumta të shpejtësisë së lartë, autostradave të shpejta, porteve dhe aeroporteve. Këto projekte, tha ai, kanë përshpejtuar rritjen në vendet pjesëmarrëse, duke injektuar një shtysë të re në zhvillimin e përbashkët global.
Adrian Severin, ish zëvendëskryeministër i Rumanisë, theksoi se rajoni i Evropës Qendrore dhe Lindore shërben si një udhëkryq kritik ku Lindja takohet me Perëndimin, duke luajtur një rol të rëndësishëm në integrimin evropian. Bashkëpunimi Kinë-EQL ka përshpejtuar konvergjencën e të ardhurave në Evropën Lindore dhe Perëndimore, duke nxitur kështu integrimin e kontinentit. Sipas Severin, mundësitë dhe sfidat aktualisht bashkëjetojnë në bashkëpunimin Kinë-EQL, që kërkojnë përpjekje për të thelluar bashkëpunimin pragmatik dhe për t’i dhënë përparësi rritjes së qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse për të krijuar më shumë mundësi për zhvillim dhe prosperitet të përbashkët.
Në këtë ditë të konferencës, ku folën zyrtarë dhe ish-zyrtarë të lartë të vendeve të Europës Qendrore dhe Lindore, Z. Arian Staravova, në cilësinë e ish-ministrit të Jashtëm të Shqipërisë, gjithashtu paraqiti kumtesën e tij me titull “Rëndësia e përgjithshme e bashkëpunimit ndërkombëtar dhe roli i Kinës”.
Në fjalën e tij, Arian Starova, trajtoi rolin në rritje të Kinës si ekonomia e dytë më e madhe botërore në bashkëpunimin ndërkombëtar. Ai pranoi se ndikimi në rritje i Kinës ngjall natyrshëm shqetësime dhe konkurrencë, veçanërisht me Shtetet e Bashkuara, Bashkimin Evropian dhe vende të tjera të zhvilluara.
Megjithatë, nga përvoja e tij personale, Starova beson se synimi kryesor i Kinës është të kontribuojë pozitivisht në zhvillimin global dhe të nxisë një të ardhme të përbashkët për njerëzimin. Ai citoi presidentin Xi Jinping, i cili theksoi rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar, duke thënë: “Ne jetojmë në të njëjtin fshat global, në të njëjtën kohë dhe hapësirë ku historia dhe realiteti takohen. Ne po bëhemi gjithnjë e më shumë një komunitet me një të ardhme të përbashkët në të cilën të gjithë kanë një interes.” Starova argumentoi se ka pak arsye që ekspertët ta shohin politikën strategjike të Kinës negativisht, veçanërisht pasi ajo mbështetet nga veprime konkrete ndërkombëtare.
Starova pranoi rëndësinë strategjike të rajonit të Evropës Qendrore dhe Lindore për Kinën, por vuri në dukje se ai nuk ka të njëjtën peshë gjeopolitike si rajonet e tjera në mbarë botën. Ai siguroi se këto vende mund të vazhdojnë të zhvillojnë bashkëpunimin e tyre me Kinën pa frikë nga rreziqet gjeopolitike apo politike, për sa kohë që çështjet ekonomike dhe politike trajtohen si shqetësime të veçanta, në përputhje me vizionin e përbashkët për një të ardhme të vlerave të përbashkëta morale.
Në fjalën e tij, Arian Starova theksoi gjithashtu sfidat me të cilat përballet Shqipëria si një vend i vogël, që manovron ndërmjet konkurrencës Lindje-Perëndim në marrëdhëniet ndërkombëtare.
Starova theksoi se Shqipëria ka të drejtë të ndjekë në mënyrë të pavarur zhvillimin e saj ekonomik duke hartuar politikat e veta. Ai vuri në dukje se Shqipëria nuk është e vetmja që kërkon një pragmatizëm të tillë, pasi vendet e Europës Lindore dhe Perëndimore, si dhe Shtetet e Bashkuara, kanë investime të konsiderueshme kineze – rreth 5 miliardë dollarë në rastin e Evropës dhe 200 miliardë dollarë në Shtetet e Bashkuara.
Ai vuri në dukje se si Shtetet e Bashkuara ashtu edhe Bashkimi Evropian mbajnë marrëdhënie komplekse me Kinën, por bashkëpunimi i tyre ekonomik vazhdon të zgjerohet. Në këtë kuadër, Shqipëria duhet të kërkojë në mënyrë aktive rritjen e bashkëpunimit me Kinën, jo vetëm në tregti, por edhe në investime. Starova vuri në dukje fusha të tilla si bujqësia, ndërtimi, minierat, turizmi, kujdesi shëndetësor, infrastruktura (duke përfshirë autostradat dhe hekurudhat), energjinë e gjelbër dhe arsimin profesional si fusha të mundshme për përfitim reciprok.
Z. Starova theksoi rendësinë e investimeve të koordinuara të BE-së dhe Kinës për të përshpejtuar zhvillimin ekonomik të Ballkanit Perëndimor, rritjen e lidhjeve njerëzore dhe përmirësimin e standardeve të jetesës në rajon. Ai propozoi idenë e një takimi trepalësh që përfshin BE, Kinë dhe vendet e Evropës Juglindore (SEE) në të ardhmen e afërt, për të forcuar bashkëpunimin dhe për të nxitur interesat reciproke.
Propozimi i Bashkëpunimit për Zhvillimin e Rrjetit Think Tank Kinë-Vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore për dhjetë vitet e ardhshme
Në këtë konferencë, pika kulminante ishte Propozimi i Bashkëpunimit për Zhvillimin e Rrjetit Think Tank Kinë-Vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore për dhjetë vitet e ardhshme.
Në sfondin e një epoke ku globalizimi dhe rajonalizimi janë të ndërthurura, Kina dhe vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore kanë krijuar një rrjet bashkëpunimi produktiv të think-tank-eve gjatë dekadës së fundit. Me rastin e “Simpoziumit të 10-të të Think Tank-it të Nivelit të Lartë”, përfaqësuesit pjesëmarrës propozojnë me këtë iniciativën e mëposhtme për të promovuar bashkëpunimin e qëndrueshëm dhe të thelluar midis grupeve të studiuesve Kinë -EQL gjatë dhjetë viteve të ardhshme:
-Promovoni shkëmbimin e talenteve dhe kultivoni ekspertë ndërkombëtarë të think tank. Think tank-et në Kinë dhe vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore duhet të theksojnë zhvillimin e talenteve duke mbështetur vizita shkëmbimi për studiues të rinj nga të dyja palët. Duke organizuar aktivitete të ndryshme akademike, ata mund të krijojnë platforma dialogu me shumë nivele dhe shumëdisiplinore për ekspertët dhe studiuesit, duke nxitur rritjen e një brezi të ri të talenteve të grupeve të mendimit.
-Përmirësoni shkëmbimet kulturore dhe njerëzit me njerëzit për të ndërtuar besimin e ndërsjellë. Shkëmbimi kulturor është një urë jetike për forcimin e lidhjeve mes njerëzve. Think tank-et në Kinë dhe Evropën Qendrore dhe Lindore mund të bashkëpunojnë më ngushtë në kërkimin historik dhe kulturor, duke inkurajuar mësimin dhe mirëkuptimin e ndërsjellë midis qytetërimeve të ndryshme.
-Thellimi i bashkëpunimit për kërkimin e politikave për të mbështetur bashkëpunimin praktik. Think tank-et në Kinë dhe vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore duhet të bashkojnë duart në kryerjen e hulumtimeve të përbashkëta, duke u fokusuar në fusha me interes të përbashkët si transformimi i gjelbër, ekonomia dixhitale dhe partneritetet e inovacionit, për të ofruar rekomandime politikash largpamëse.
-Promovimi i bashkëpunimit të qeverisjes globale dhe shkëmbimi i përvojave të qeverisjes. Duke shkëmbyer njohuri për çështje si ndryshimi i klimës, shëndeti publik dhe qeverisja sociale, grupet e mendimit nga Kina dhe Evropa Qendrore dhe Lindore mund të eksplorojnë në mënyrë aktive shtigje të reja për zhvillim të qëndrueshëm dhe qeverisje globale, duke kontribuar kolektivisht për paqen dhe stabilitetin global.
Gjatë dekadës së ardhshme, ne do të rrisim bashkëpunimin e grupeve të ekspertëve midis Kinës dhe Evropës Qendrore dhe Lindore në lartësi të reja, duke kontribuar në një botë më harmonike dhe më të begatë.
Theksojmë se Simpoziumi u bashkëorganizua nga CASS dhe Sekretariati i Bashkëpunimit midis Kinës dhe Vendeve të Evropës Qendrore dhe Lindore në varësi të Ministrisë së Punëve të Jashtme Kineze, dhe u organizua nga Instituti i Studimeve Evropiane, Rrjeti i Think Tanks Kinë-CEEC dhe Instituti Kinë-CEE, të gjitha nën CASS.
“Në Gjurmët e Rrugës së Mëndafshit” – Vizita në Chongqing
Në kuadër të Simpoziumit të 10-të të Nivelit të Lartë Kinë-Vendet e Europës Qendrore dhe Lindore (CEEC), delegacionet e vendeve të Europës Qendrore dhe Lindore vizituan gjithashtu qytetin Chongqing, një metropol në Kinën qendrore. Chongqing është një nga qytetet më të populluara në botë dhe një pikë kyçe në rrugën e mëvonshme të “Rrugës së Mëndafshit” moderne. Ky qytet është gjithashtu një nga pikat kryesore të nisjes për Expressin hekurudhor Kinë-Evropë, i cili lidh Kinën me kontinentin evropian përmes një rrjeti të zgjeruar transporti.
Chongqing, një nga katër komunat drejtpërdrejt nën qeverinë qendrore të Kinës, ndodhet në jugperëndim të Kinës, në rrjedhën e sipërme të lumit Yangtze. Është qendra ekonomike, financiare, shkencore dhe teknologjike, detare, tregtare dhe logjistike e rrjedhës së sipërme të lumit Yangtze dhe një qytet i famshëm historik dhe kulturor me një histori më shumë se 3000 vjeçare. Chongqing është i rrethuar nga male, të vendosura në buzë të pellgut të Sichuan dhe në bashkimin e dy lumenjve (Yangtze dhe Jialing), kështu që njihet edhe si “qyteti malor” dhe “qyteti i mjegullës” për terrenin malor dhe mjegullën shumëvjeçare.
Gjatë vizitës, delegacionet vizituan Universitetin Chongqing Jiaotong, i njohur për kërkimet dhe zhvillimet në fushën e transportit dhe infrastrukturës, si dhe qendrat e robotikës dhe logjistikës të qytetit, ku kanë mundësi të zhvillohen teknologji të avancuara për menaxhimin e mallrave dhe transportin global.
Kjo vizitë është një mundësi për të thelluar bashkëpunimin ndërkombëtar në këto fusha dhe për të forcuar lidhjet ekonomike dhe teknologjike midis Kinës dhe vendeve të Europës Qendrore dhe Lindore.
Chongqing, si një qendër strategjike për zhvillimin e transportit dhe logjistikës, luan një rol të rëndësishëm në iniciativën “Një Brez, Një Rrugë”, duke ofruar mundësi të reja për investime dhe zhvillim ekonomik për të dyja palët.
© 2024 Argumentum
