Presidenti rus Vladimir Putin ka konfirmuar se Baku dhe Jerevani kanë arritur një marrëveshje për t’i dhënë fund konfliktit mbi Nago-Karabakun dhe se paqeruajtësit rusë do të vendosen përgjatë vijës së kontaktit.
Marrëveshja do të krijojë kushte për një zgjidhje afatgjatë të krizës në interes të të dy popujve, tha Putini menjëherë pas mesnatës me kohën e Moskës të martën (22:30 GMT të hënën), duke konfirmuar raportet e armëpushimit kryeministrit armen Nikoll Pashinyan i përshkruar si ” e dhimbshme ”por e domosdoshme.
Sipas tekstit të marrëveshjes që u shfaq në mediat ruse rreth mesnatës së kohës së Moskës – kur armëpushimi do të hynte në fuqi – Rusia do të vendosë pothuajse 2,000 paqeruajtës përgjatë vijës së kontaktit dhe “korridorit Lachin”, lidhja rrugore midis Nago-Karabakut dhe Armenia .
Këta paqeruajtës do të lëvizin ndërsa forcat e armatosura armene tërhiqen dhe do të qëndrojnë për pesë vjet, sipas draftit. Parashikohet një zgjatje automatike e mandatit të tyre pesë vjet, përveç nëse ndonjëra nga palët kundërshton gjashtë muaj para skadimit të tij.
<blockquote class=”twitter-tweet”><p lang=”tl” dir=”ltr”><a href=”https://twitter.com/hashtag/Armenia?src=hash&ref_src=twsrc%5Etfw”>#Armenia</a> <a href=”https://twitter.com/hashtag/Azerbajian?src=hash&ref_src=twsrc%5Etfw”>#Azerbajian</a> Nagorno-Karabakh conflict [27/9/2020-5/10/2020] map: <a href=”https://t.co/w60GujT0Yn”>pic.twitter.com/w60GujT0Yn</a></p>— @Suriyak (@Suriyakmaps) <a href=”https://twitter.com/Suriyakmaps/status/1313145183379300353?ref_src=twsrc%5Etfw”>October 5, 2020</a></blockquote> <script async src=”https://platform.twitter.com/widgets.js” charset=”utf-8″></script>
As forcat armene dhe as azerbajxhanase nuk duhet të përparojnë përtej pozicioneve të tyre aktuale. Kjo lë rrethuar disi territorin e mbetur të rajonit autonom të Nago-Karabakut, me vetëm një korridor të gjerë 5 kilometra drejt Armenisë, nën mbrojtjen e paqeruajtësve rusë.
Një rrugë e re supozohet të ndërtohet përmes zonës Lachin gjatë tre viteve të ardhshme, për të lidhur Armeninë me Stepanakert, kryeqyteti i Nago-Karabakut. Paralelisht, një rrugë tjetër do të ndërtohet përmes Armenisë për të lidhur Azerbajxhanin me enklavën e tij Nakhichevan në jugperëndim. Deri atëherë, trupat kufitare ruse do të mbikëqyrin trafikun ekzistues rrugor përmes Armenisë në Nakhichevan.
Marrëveshja gjithashtu parashikon shkëmbimin e të burgosurve dhe trupave të të vdekurve dhe kthimin e “të gjithë refugjatëve dhe personave të zhvendosur brenda vendit” në territorin e Nago-Karabakut dhe zonat përreth, për t’u mbikëqyrur nga Komisioneri i Lartë i KB për Refugjatët (UNHCR ) Në teori, kjo do të nënkuptojë kthimin e armenëve etnik dhe azerbajxhanasve të zhvendosur nga konflikti që nga viti 1991, megjithëse është e paqartë se si do të funksionojë kjo në praktikë.
Karabaku ishte një enklavë etnike armene brenda kufijve të Republikës Sovjetike të Azerbajxhanit, por u shkëput nga Baku në 1991 kur Bashkimi Sovjetik filloi të shembet. Një armëpushim i vitit 1994 ngriu konfliktin me forcat etnike armene në kontrollin e pjesës më të madhe të Nago-Karabakut, si dhe territorin përreth Azerbajxhanit.
Përplasjet mbi rajonin filluan në fund të Shtatorit dhe vazhduan megjithë armëpushimet e shumta të rregulluara nga Moska, madje edhe një me ndërmjetësimin e SH.B.A. Situata u përkeqësua nga fakti që Azerbajxhani mori mbështetje aktive nga Turqia anëtare e NATO-s, ndërsa Armenia është një anëtare e Organizatës së Traktatit të Sigurisë Kolektive, një aleancë ushtarake me Rusinë./RT
© Argumentum.
