Komisioni i Jashtëm i Parlamentit Europian ka publikuar një draft raport mbi zhvillimet në Shqipëri.Në këtë draft raport nxiten liderët politikë në Shqipëri të krijojnë një klimë besimi.”Nxisim autoritetet të shtojnë përpjekjet e tyre të forcuar dialogun politik dhe funksionimin e institucioneve demokratike të vendit, duke përmirësuar klimën për pluralizmin e mediave dhe shoqërinë civile”
Kujtojmë përgjegjësinë e përbashkët të forcave politike për të kaluar nga akuzat e ndërsjella, vendimet e njëanshme dhe bojkotet, duke u mbështetur në shembuj pozitivë të përpjekjeve për ndërtimin e konsensusit, të tilla si ato që çojnë në marrëveshjen e 5 qershorit 2020 mbi reformën zgjedhore;
RAPORTI I PLOTË:
Parlamenti Evropian,
– Duke pasur parasysh konkluzionet e Këshillit Evropian të 28 qershorit 2018, konkluzionet e Këshillit të 18 qershorit 2019 dhe konkluzionet e Këshillit Evropian të 17-18 tetorit 2019, të cilat shtynë vendimet për hapjen e negociatave të pranimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut,
– duke pasur parasysh konkluzionet e Këshillit Evropian të 26 Marsit 2020 mbi hapjen e negociatave të pranimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut, të cilat mbështesin konkluzionet e Këshillit të 25 Marsit 2020 mbi procesin e zgjerimit dhe stabilizimit dhe shoqërimit,
– duke pasur parasysh komunikimin e Komisionit të 5 shkurtit 2020 me titull ‘Përmirësimi i procesit të pranimit – Një perspektivë e besueshme e BE-së për Ballkanin Perëndimor’ (COM (2020) 0057),
– duke pasur parasysh komunikimin e Komisionit të 29 majit 2019 me titull Communication Komunikimi 2019 mbi politikën e zgjerimit të BE ’(COM (2019) 0260), shoqëruar nga Dokumenti i Punës i Stafit të Komisionit me titull Report Raporti i Shqipërisë 2019 (SWD (2019) 0215),
– duke pasur parasysh komunikimin e Komisionit të 6 Tetorit 2020 me titull Communication Komunikimi 2020 mbi Politikën e Zgjerimit të BE ’(COM (2020) 0660), shoqëruar nga Dokumenti i Punës i Stafit të Komisionit me titull Report Raporti Shqipëri 2020 (SWD (2020) 0354),
– duke pasur parasysh Samitin e Sofjes 2020 të Procesit të Berlinit,
– duke pasur parasysh vendimin e Këshillit Evropian të 26-27 Qershor 2014 për t’i dhënë Shqipërisë statusin e vendit kandidat për anëtarësim në BE,
– duke pasur parasysh rezolutën e tij të 25 nëntorit 2020 për forcimin e lirisë së medias: mbrojtja e gazetarëve në Evropë, gjuha e urrejtjes, dezinformimi dhe roli i platformave,
– duke pasur parasysh rezolutën e tij të 24 tetorit 2019 mbi hapjen e negociatave të pranimit me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë,
– duke pasur parasysh rezolutat e tij të mëparshme mbi Shqipërinë,
– duke pasur parasysh rregullin 54 të rregullores së tij të punës,
– duke pasur parasysh raportin e Komisionit për Punë të Jashtme (A9 0000/2020),
A. ndërsa Shqipëria ka vazhduar të bëjë përpjekje të vazhdueshme në rrugën e saj drejt BE-së, duke përmbushur kushtet për mbajtjen e konferencës së parë ndërqeveritare;
B. duke pasur parasysh se vendi duhet të vazhdojë të bëjë përparim në konsolidimin e institucioneve dhe procedurave demokratike, në sigurimin e funksionimit të duhur të institucioneve të tij gjyqësore dhe në ruajtjen e lirisë së medias dhe të drejtave të pakicave;
C. duke pasur parasysh se përpjekjet e vazhdueshme për reformat kryesore kërkojnë angazhimin e përbashkët të të gjithë aktorëve;
D. ndërsa Komisioni paraqiti një draft kornizë negociuese në 1 Korrik 2020;
1. Mirëpret orientimin e qartë strategjik dhe angazhimin e Shqipërisë për integrimin evropian, duke u manifestuar në marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë dhe zbatimin e vazhdueshëm të reformave të lidhura me anëtarësimin;
2. Mbështet thirrjen e konferencës së parë ndërqeveritare pa vonesa të mëtejshme, pas miratimit të kornizës negociuese nga Këshilli;
3. Kujton se progresi në anëtarësim sipas metodologjisë së rishikuar të zgjerimit varet nga reforma të qëndrueshme, të thella dhe të pakthyeshme në të gjitha fushat themelore, në veçanti nga sundimi i ligjit dhe lufta kundër korrupsionit;
4. Nxit autoritetet të shtojnë përpjekjet e tyre për të forcuar dialogun politik dhe funksionimin e institucioneve demokratike të vendit, duke përmirësuar klimën për pluralizmin e mediave dhe shoqërinë civile;
Funksionimi i institucioneve demokratike
5. Inkurajon udhëheqësit politikë të krijojnë një klimë besimi duke kapërcyer mungesën e dialogut dhe shpreh shqetësimin e tij serioz për klimën politike të polarizuar dhe mungesën e bashkëpunimit të qëndrueshëm ndërpartiak që vazhdojnë të pengojnë procesin demokratik;
6. Kujton përgjegjësinë e përbashkët të forcave politike për të kaluar nga akuzat e ndërsjella, vendimet e njëanshme dhe bojkotet, duke u mbështetur në shembuj pozitivë të përpjekjeve për ndërtimin e konsensusit, të tilla si ato që çojnë në marrëveshjen e 5 qershorit 2020 mbi reformën zgjedhore;
7. Thekson se zgjedhjet e përgjithshme të 25 Prillit 2021 do të jenë thelbësore për konsolidimin demokratik të vendit;
8. Nënvizon rëndësinë e zbatimit të masave të reformës zgjedhore të kodifikuar në korrik 2020, të cilat janë në përputhje me rekomandimet e Zyrës së OSBE-së për Institucionet Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (OSBE / ODIHR); mirëpret angazhimin për të zbatuar opinionin e ardhshëm të Komisionit të Venecias në lidhje me ndryshimet në Kodin Zgjedhor të miratuar në Tetor 2020;
9. Nënvizon nevojën për të rritur përfshirjen e Parlamentit Shqiptar në procesin e integrimit në BE, duke avancuar më tej kapacitetet e tij legjislative, mbikëqyrëse dhe të kontrollit buxhetor për të siguruar harmonizimin ligjor me acquis të BE;
Rregull i ligjit
10. Vlerëson përparimin e qëndrueshëm të bërë në zbatimin e reformës gjithëpërfshirëse gjyqësore, mbështetur në procesin e paparë të verifikimit dhe krijimin e institucioneve përkatëse dhe organeve të specializuara, duke mundësuar një zhvendosje të prekshme drejt një gjyqësori të përgjegjshëm dhe të pavarur;
11. Inkurajon Shqipërinë të përfundojë hapat e duhur drejt rivendosjes së aftësisë së Gjykatës Kushtetuese për të funksionuar plotësisht dhe me efikasitet, dhe nxit të gjithë të përfshirët të përmbyllin me shpejtësi procesin e emërimit;
12. Mirëpret faktin që Gjykata e Lartë ka rifituar aftësinë e saj për të funksionuar dhe se ajo ka qenë duke shqyrtuar më shumë se një mijë çështje, dhe e inkurajon atë të bëjë përparim të mëtejshëm në emërimin e gjyqtarëve shtesë;
13. Shpreh kënaqësinë që Byroja Kombëtare e Hetimit është themeluar, që Drejtori i saj po kryen gradat e punës dhe që stafi hetimor aktualisht po rekrutohet;
14. Mirëpret krijimin e organeve anti-korrupsion dhe faktin që hetime të qëndrueshme po kryhen nga Struktura e posa themeluar Speciale Anti-Korrupsion dhe Krimi i Organizuar (SPAK), dhe aktakuzat po jepen nga Gjykatat Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar , dhe nënvizon nevojën për të ruajtur pavarësinë dhe efektivitetin e tyre në luftën kundër mosndëshkimit;
15. Vëren rritjen e hetimeve proaktive, ndjekjeve penale dhe dënimeve përfundimtare që synojnë pasurinë e paligjshme dhe pastrimin e parave, duke çuar në ngrirjen dhe konfiskimin sistematik të pasurive kriminale, dhe bën thirrje për intensifikimin e mëtejshëm të tyre;
16. Mirëpret hapat e ndërmarrë për të përmirësuar legjislacionin dhe mekanizmat për trajtimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit dhe bën thirrje për masa të mëtejshme që synojnë zbatimin e shpejtë të planit të veprimit të Task Forcës së Veprimit Financiar, veçanërisht në uljen e madhësisë së ekonomisë informale;
17. bën thirrje që përpjekjet për të çmontuar rrjetet kriminale lokale dhe ndërkombëtare dhe për të eleminuar prodhimin dhe trafikimin e drogës, të intensifikohen më tej, duke u mbështetur në përpjekjet e rëndësishme të viteve të fundit; mirëpret bashkëpunimin e shtuar me Europol dhe institucionet e zbatimit të ligjit të Shteteve Anëtare të BE dhe inkurajon autoritetet shqiptare që të finalizojnë me shpejtësi postimin e një prokurori ndërlidhës shqiptar në Agjencinë e Bashkimit Evropian për Bashkëpunimin me Drejtësinë Penale (Eurojust);
Të drejtat themelore
18. Shpreh mbështetjen e tij për politikat gjithëpërfshirëse dhe bën thirrje që të bëhet përparim në miratimin e masave për të mbrojtur në mënyrë efektive liritë dhe të drejtat themelore të të gjithë qytetarëve;
19 Mirëpret emërimin e Shqipërisë për Vëzhguesin e saj në Agjencinë e të Drejtave Themelore të BE (FRA) dhe inkurajon autoritetet të përfitojnë plotësisht nga ekspertiza e FRA në mënyrë që legjislacioni dhe praktikat e Shqipërisë të përputhen me legjislacionin dhe standardet e BE;
20. Mirëpret azhurnimin e legjislacionit anti-diskriminim dhe nxit autoritetet të sigurojnë parandalimin dhe ndjekjen efektive të gjuhës së urrejtjes dhe krimeve të urrejtjes;
21. U bën thirrje autoriteteve të sigurojnë që burime të mjaftueshme t’i sigurohen Ombudsmanit, Komisionerit Kundër Diskriminimit dhe Komisionerit për të Drejtën e Informimit dhe Mbrojtjen e të Dhënave dhe që rekomandimet e tyre përkatëse të zbatohen në mënyrë sistematike;
22. bën thirrje për krijimin e një mekanizmi efektiv për parandalimin e dhunës në bazë gjinore dhe në familje, dhe për mbrojtjen dhe mbështetjen për viktimat e saj, të kombinuara me ndjekjen efektive dhe efikase të autorëve të saj;
23. I kujton Shqipërisë thirrjet e saj për përmirësime të mëtejshme të bëra në arsim dhe shëndetësi, dhe nivelet e punësimit dhe kushtet e jetesës së romëve dhe pakicave të tjera etnike;
24. Kujton rëndësinë e masave që sigurojnë mbrojtjen e pakicave kombëtare, duke përfshirë vetë-identifikimin, përdorimin e gjuhëve dhe të drejtat e pronës;
25. Inkurajon Shqipërinë të bëjë përparim të mëtejshëm në masat e konsolidimit të të drejtave të pronës, zbatimin e ligjit për pronësinë kalimtare dhe përfundimin e reformës gjithëpërfshirëse të sektorit të tokës;
26. Mirëpret përpjekjet e Shqipërisë në promovimin e tolerancës, harmonisë ndërfetare dhe adresimin e paragjykimeve dhe diskriminimit, përfshirë antisemitizmin;
27. Kujton detyrimin e autoriteteve për të siguruar një proces të rregullt për azilkërkuesit në përputhje me detyrimet ndërkombëtare të Shqipërisë dhe për të adresuar si duhet nevojat e refugjatëve, azilkërkuesve dhe migrantëve; bën thirrje për rritjen e kapaciteteve për të përpunuar kërkesat për azil dhe hetimet në rastet e raportuara të shkeljeve të procedurave të kthimit;
28. Thekson që mbrojtja e kufirit dhe parandalimi i krimit ndërkufitar, përfshirë në bashkëpunim me Agjencinë Evropiane të Kufirit dhe Rojes Bregdetare (Frontex), duhet të kryhen në respekt të plotë të të drejtave themelore;
29. Mirëpret përpjekjet e vazhdueshme që bëhen dhe i nxit autoritetet të marrin një qasje të fuqishme në parandalimin, hetimin, ndjekjen penale dhe ndëshkimin e trafikimit njerëzor dhe shfrytëzimin e viktimave të tij, të cilët përfshijnë fëmijë dhe grupe të tjera të prekshme;
30. Mirëpret masat e vazhdueshme dhe bën thirrje për përparim të mëtejshëm për t’u bërë në zvogëlimin e konsiderueshëm të numrit të kërkesave të pabazuara të azilit nga shtetasit shqiptarë, përfshirë ardhjet e të miturve të pashoqëruar, në Shtetet Anëtare të BE;
Shoqëria civile dhe media
31. Nënvizon nevojën për të përmirësuar klimën për funksionimin e shoqërisë civile dhe nxit autoritetet të sigurojnë konsultime kuptimplota, në kohë dhe përfaqësuese, dhe të rrisin qëndrueshmërinë financiare të sektorit joqeveritar;
32. Shënon me shqetësim mungesën e progresit në lirinë e shprehjes dhe pengesat për funksionimin e duhur të mediave të pavarura;
33. Kujton rëndësinë e sigurimit të gazetarisë cilësore dhe shkrim-leximit mediatik për funksionimin e demokracisë dhe në trajtimin e dezinformimit;
34. Dënon dhunën, frikësimin, fushatat e shpifjeve dhe presionin indirekt politik dhe financiar të drejtuar kundër gazetarëve, të cilat mbytin seriozisht lirinë e medias, nxisin vetë-censurë dhe minojnë rëndë përpjekjet për të zbuluar krimin dhe korrupsionin;
35. Shpreh shqetësim të madh për masat e propozuara në bazë të projektligjit për media dhe mirëpret angazhimin për të miratuar ndryshime vetëm nëse ato vlerësohen se janë plotësisht në përputhje me rekomandimet e Komisionit të Venecias;
Reformat socio-ekonomike
36. Inkurajon Qeverinë Shqiptare të përcaktojë me përparësi masat që synojnë zbutjen e ndikimit socio-ekonomik të pandemisë COVID-19, ndërsa ndërmerr hapa të mëtejshëm për të rritur përfaqësimin e dialogut social dhe për të trajtuar ekonominë e përhapur informale;
37. Thekson nevojën për të forcuar thelbësisht mbulimin e kujdesit shoqëror dhe për të përmirësuar aksesin në shërbimet e kujdesit shëndetësor dhe social;
38. bën thirrje që masat që adresojnë rënien demografike dhe trurin e trurit të rriten përmes politikave aktive të tregut të punës që adresojnë mospërputhjet e aftësive dhe ulin papunësinë afatgjatë;
39. Mirëpret trendet pozitive në pjesëmarrjen e grave në politikë dhe kërkon hapa shtesë për të adresuar hendekun gjinor të pagave dhe diskriminimin në vendin e punës;
40. Nxit autoritetet të shtojnë përpjekjet e tyre për të eleminuar punën e fëmijëve në të gjithë sektorin informal dhe për të forcuar ndjekjen penale të abuzimit të fëmijëve;
Mjedisi, energjia dhe transporti
41. Rikujton se ende nevojiten përpjekje thelbësore për të përmbushur qëllimet e efiçiencës së energjisë, sigurinë e furnizimit, uljet e emetimeve dhe energjinë e rinovueshme dhe diversifikimin e saj përmes kalimit në energji të qëndrueshme, ngrohje dhe transport;
42. Inkurajon diversifikimin e prodhimit të energjisë, duke lëvizur nga hidrocentralet drejt erës dhe burimeve diellore; nxit autoritetet të minimizojnë ndikimin në biodiversitetin duke kufizuar zhvillimin e energjisë hidrike në zonat e mbrojtura; nënvizon nevojën për të përmirësuar vlerësimet mjedisore dhe të ndikimit në të gjithë sektorët eko-të ndjeshëm dhe për të rritur ndjekjen penale të krimeve mjedisore;
43. Nxit autoritetet të sigurojnë pajtueshmëri të plotë me Traktatin e Komunitetit të Energjisë; nënvizon kontributin e tubacionit trans-Adriatik të sapo filluar në sigurinë rajonale të energjisë;
44. bën thirrje për përparim të vazhdueshëm në forcimin e rrjeteve strategjike të transportit në përputhje me kornizën rregullatore të rrjetit trans-evropian të transportit (TEN-T);
Bashkëpunimi rajonal dhe politika e jashtme
45. Mirëpret përpjekjet e palëkundura të Shqipërisë në promovimin e marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë dhe integrimit rajonal;
46. Vlerëson hapat konstruktivë drejt zgjidhjes së çështjeve të pazgjidhura bilaterale, duke përfshirë një ndërmarrje të përbashkët nga Greqia dhe Shqipëria për të zgjidhur një mosmarrëveshje mbi kufirin e tyre detar Jon përmes drejtësisë ndërkombëtare;
47. Mirëpret hapat gjithëpërfshirës në thellimin e integrimit rajonal, duke lehtësuar lidhjen dhe lëvizjen e lirë të njerëzve, mallrave, kapitalit dhe shërbimeve dhe duke kontribuar në tregun e përbashkët rajonal;
48. Mirëpret rolin konstruktiv të Shqipërisë në nisma shumëpalëshe, përfshirë nën kryesimin e saj të Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë të Evropës Qendrore (CEFTA) dhe OSBE-së;
49. Mirëpret përafrimin e plotë të vazhdueshëm të Shqipërisë me vendimet dhe deklaratat e përbashkëta të politikës së jashtme dhe të sigurisë që nga viti 2012 dhe kontributin e saj aktiv në misionet dhe operacionet e BE-së për menaxhimin e krizave;
50. Udhëzon Presidentin e saj që t’ia përcjellë këtë rezolutë Presidentit të Këshillit Evropian, Këshillit, Komisionit, Nënkryetarit të Komisionit / Përfaqësuesit të Lartë të Bashkimit për Punët e Jashtme dhe Politikën e Sigurisë, qeveritë dhe parlamentet e Anëtarëve Shteteve dhe Presidentit, Qeverisë dhe Parlamentit të Republikës së Shqipërisë.
© Argumentum
