Shefi i politikës së jashtme të Bashkimit Evropian paralajmëroi bllokun të mërkurën se duhet të pajtohet me një doktrinë ambicioze si bazë për veprime të përbashkëta ushtarake jashtë vendit, duke përfshirë një forcë të dislokueshme të krizës.
Josep Borrell u tha gazetarëve drafti i tij i parë i “Busullës Strategjike” – gjëja më e afërt që BE mund të ketë me një doktrinë ushtarake dhe e ngjashme me “Konceptin Strategjik” të NATO-s që përcakton qëllimet e aleancës – ishte vendimtar për sigurinë.
“Evropa është në rrezik,” tha Borrell në parathënien e dokumentit të plotë të strategjisë që u është dërguar 27 shteteve të BE-së për debat. “Ne duhet të kemi aftësi të vendosjes së shpejtë,” u tha ai gjithashtu gazetarëve.
Një ide është të kemi një forcë krize prej 5000 trupash të BE-së, tha Borrell, duke theksuar megjithatë se aleanca e NATO-s e udhëhequr nga SHBA mbetet përgjegjëse kryesore për mbrojtjen kolektive të Evropës.
Ministrat e jashtëm dhe të mbrojtjes të BE-së do ta marrin këtë çështje të hënën, duke synuar të bien dakord për një dokument politik në mars.
Ndërsa vendet evropiane kanë ushtarë të trajnuar shumë dhe fuqi kibernetike, detare dhe ajrore, burimet janë të dyfishuara në 27 ushtri dhe misionet e BE-së për trajnim dhe ndihmë janë me përmasa modeste.
Vendeve anëtare u mungojnë gjithashtu aftësitë logjistike dhe komanduese dhe kontrolluese të Shteteve të Bashkuara dhe nuk mund të krahasohen me mbledhjen e saj të inteligjencës.
Një vlerësim i veçantë i kërcënimit është konfidencial, por diplomatët citojnë shtetet në dështim në kufijtë e Evropës si zona ku BE-së mund t’i duhet të dërgojë paqeruajtës ose të evakuojë qytetarët.
Me bekimin e Presidentit të SHBA Joe Biden në një komunikatë me presidentin francez Emmanuel Macron muajin e kaluar, BE-ja argumenton se mund të jetë një aleat më i dobishëm për Shtetet e Bashkuara nëse zhvillon kapacitete të pavarura ushtarake.
Dalja e Britanisë nga BE, ndërkohë që e privon bllokun nga një fuqi ushtarake, i ka dhënë Parisit një mundësi për të nxitur ambiciet për një rol më të madh të BE-së në mbrojtje, me Berlinin.
“Ne kemi një përgjegjësi strategjike. Qytetarët duan të mbrohen. Fuqia e butë nuk mjafton,” tha Borrell për BE-në e fuqishme ekonomikisht, bllokun më të madh tregtar në botë.
Por pavarësisht progresit në ndërtimin e një fondi të përbashkët të mbrojtjes për të zhvilluar armë së bashku që nga fundi i vitit 2017, BE-ja ende nuk ka vendosur grupet e saj të betejës me madhësi batalioni në një krizë.
“Të gjitha kërcënimet me të cilat përballemi janë duke u intensifikuar dhe kapaciteti i shteteve anëtare individuale për t’u përballur është i pamjaftueshëm dhe në rënie,” tha Borrell në parathënien e draftit.
