Rusia i konsideron të gjitha propozimet e ardhshme për zgjidhjen e situatës në Ukrainë, tha zëvendësministri i Jashtëm rus Andrey Rudenko, duke shtuar se Moska mirëpret përpjekjet për zgjidhje nga të gjitha vendet.
Nisma më e fundit erdhi nga Indonezia (edhe pse Moska nuk ka marrë ende detaje). Ashtu si në planin kinez, ai bën thirrje për një armëpushim të menjëhershëm, gjë që çoi në refuzimin e plotë të planit nga Kievi. Ukraina është e gatshme vetëm të diskutojë ato iniciativa të drejtuara nga presidenti Zelensky. Ndërkohë, Rusia i konsideron këto si qesharake dhe këmbëngul se pranimi i katër rajoneve të reja në Rusi nuk është për diskutim.
Këtu janë pikat kyçe rreth planeve të ndryshme të paqes për Ukrainën, shkruan TASS
Skenari “Korean”.
Plani i propozuar nga Indonezia në fillim të qershorit është i ngjashëm me parimet e zgjidhjes në Gadishullin Korean pas luftës midis Veriut dhe Jugut në vitet 1950: armëpushim i menjëhershëm nga të dyja palët, tërheqje e forcave ukrainase dhe ruse 15 km larg. pozicionet e tyre aktuale dhe krijimi i një zone të çmilitarizuar (ZMZ).
Përveç kësaj, iniciativa do të nënkuptonte vendosjen e paqeruajtësve të OKB-së në DMZ, si dhe mbajtjen e referendumeve të mbikëqyrura nga OKB-ja, në mënyrë që “të konfirmohet objektivisht vullneti i shumicës”. Ndërkohë në plan nuk specifikohet se për cilat territore bëhet fjalë.
Indonezia deklaroi gatishmërinë e saj për të marrë pjesë në të gjitha proceset dhe për të dërguar ushtrinë e saj si pjesë e misionit paqeruajtës. Ministri indonezian i Mbrojtjes Prabowo Subianto është i sigurt se efektiviteti i masave të tilla është vërtetuar nga përvoja koreane.
Kina, plani me 12 pika
Në shkurt, Kina publikoi planin e saj të paqes prej 12 pikash. Pekini bëri thirrje për de-përshkallëzimin, një armëpushim dhe fund të armiqësive, si dhe bisedime për paqen. Kina nënvizoi se shqetësimet e sigurisë të të gjitha palëve duhet të merren parasysh; ndërkohë, nuk duhet të përpiqet të sigurojë paqen rajonale duke zgjeruar blloqet ushtarake.
Plani kinez i paqes parashikon zgjidhjen e krizës humanitare, shkëmbimin e robërve dhe sigurimin e eksporteve të ushqimit përmes korridorit të grurit.
Kina bëri thirrje për të parandaluar zhvillimin dhe përdorimin e armëve biologjike dhe kimike, për të parandaluar përhapjen e armëve bërthamore dhe për të shmangur një krizë bërthamore. Sipas Pekinit, është koha për të ndaluar vendosjen e sanksioneve të njëanshme të pa miratuara nga Këshilli i Sigurimit i OKB-së dhe për të kundërshtuar përpjekjet për të armatosur ekonominë globale. Kina është gjithashtu e gatshme të ndihmojë në rindërtimin e pasluftës të zonës së konfliktit në Ukrainë.
Iniciativat e Brazilit, Francës dhe Vatikanit
Presidenti brazilian Luiz Inacio Lula da Silva gjithashtu bën thirrje për negociata: sipas tij, është e nevojshme të krijohet një format i ri ndërkombëtar me pjesëmarrjen e vendeve që janë të gatshme të veprojnë si ndërmjetës në Moskë dhe Kiev dhe nuk janë të përfshirë në konflikt. Lula da Silva bëri thirrje për një samit të OKB-së me pjesëmarrjen e presidentit rus Vladimir Putin dhe homologut të tij ukrainas Vladimir Zelensky. Edhe pse detajet e planit të Brazilit janë të panjohura, Moska, sipas da Silva, duhet të paraqitet me disa “parakushte minimale”.
Presidenti francez Emmanuel Macron gjithashtu donte të zhvillonte planin e tij së bashku me Kinën, sipas Bloomberg. Megjithatë, deri më tani, lideri francez ka propozuar vetëm që Zelensky të mbajë një samit kushtuar konfliktit në Paris. Ai bëri thirrje për t’i dhënë Ukrainës garanci të besueshme sigurie – një thirrje e mbështetur edhe nga Gjermania. Danimarka dhe Suedia deklaruan gatishmërinë e tyre për të ofruar një platformë për aleancën.
Vatikani propozoi gjithashtu një mision paqeje dhe përpjekje ndërmjetësimi. Papa Françesku deklaroi gatishmërinë e tij për të vizituar Kievin dhe Moskën. Tani për tani, misioni i paqes i Selisë së Shenjtë drejtohet aktualisht nga Presidenti i Konferencës Ipeshkvnore Italiane Matteo Zuppi. Megjithatë, kushtet dhe parakushtet e misionit janë të panjohura – Papa vuri në dukje se nisma nuk është publike, megjithëse qëllimi i saj është të arrihet një armëpushim.
Misioni i paqes i shteteve afrikane
Në mes të majit, Afrika e Jugut njoftoi se shtetet afrikane po punojnë për të bindur Rusinë dhe Ukrainën që të fillojnë bisedimet e paqes. Nisma afrikane nuk përfshin një plan të vetëm – përkundrazi, ajo përfshin një sërë idesh nga plane të tjera, të tilla si, për shembull, një armëpushim dhe kthimi i OKB-së në platformën kryesore të zgjidhjes. Shtetet afrikane janë gjithashtu të interesuara për të rifutur një numër bankash ruse në sistemin e pagesave SWIFT.
Aktualisht, shtetet po negociojnë kushtet dhe kohën e vizitës së delegacionit të tyre në Moskë dhe Kiev. Takimet do të mbahen në fund të qershorit – fillim të korrikut.
Qëndrimi i Rusisë
Qëndrimi i Rusisë u përshkrua gjatë bisedimeve në Bjellorusi, dhe më vonë gjatë bisedimeve në Turqi në shkurt-prill 2022; ai përfshin statusin neutral, jo-blloku të Ukrainës, të çimentuar në kushtetutën e saj, si dhe refuzimin e Ukrainës për të pasur arsenalin e saj bërthamor. Rusia kërkon çmilitarizimin dhe denazifikimin e Ukrainës, zgjidhjen e çështjes gjuhësore, si dhe njohjen e pavarësisë së DPR dhe LPR, dhe njohjen e sovranitetit të Rusisë mbi Krimenë dhe Sevastopolin. Nga fundi i prillit, megjithatë, bisedimet ngecën: Ukraina nuk iu përgjigj projektit të Rusisë me një gjuhë të formuluar qartë të marrëveshjes së paqes.
Ndërkohë, Rusia vazhdimisht vuri në dukje se mirëpret përpjekjet e të gjitha shteteve, që synojnë zgjidhjen paqësore të krizës ukrainase, por pret propozime specifike – përfshirë Indonezinë, Vatikanin dhe Afrikën e Jugut. Moska gjithashtu theksoi se asnjë plan paqeje nuk mund të ekzistojë, nëse ai nuk përfshin pranimin e katër rajoneve të reja në Rusi.
Megjithatë, Putin vuri në dukje se plani i Kinës mund të konsiderohet si bazë për traktatin e paqes, kur Perëndimi dhe Kievi të bëhen gati për të.
’10 hapat’ e Zelensky
Ndërkohë, Zelensky propozoi “planin e tij të paqes”, të cilin Ukraina e konsideron të vetmen zgjidhje të mundshme afatgjatë, në nëntor 2022. Ai përfshin 10 pika.
Sipas Zelensky, Rusia duhet të tërheqë forcat e saj nga Ukraina, “të rivendosë integritetin territorial të Ukrainës” dhe të shkëmbejë të burgosurit sipas formulës “të gjithë për të gjithë”. Kievit duhet t’i sigurohet siguri ushtarake, bërthamore, ushqimore, biologjike dhe energjetike përmes mekanizmave ndërkombëtarë. Përveç kësaj, Ukraina dëshiron që të gjitha dëmet e shkaktuara nga armiqësitë të paguhen nga Rusia.
Sipas Kievit, “koha për ndërmjetës” – Kina, Brazili, Vatikani – ka “mbaruar”, ndërsa iniciativa indoneziane “vetëm do të blejë kohë për Rusinë”. Ukraina është e gatshme të diskutojë propozimet e Afrikës – por nuk ka ndërmend të ngrijë konfliktin.
/Përshtati në shqip: Argumentum.al