Ekonomia e Gjermanisë në vështirësi u tkurr për të dytin vit radhazi në vitin 2024, recesioni më i gjatë për ekonominë më të madhe të Evropës në më shumë se dy dekada.
Prodhimi i Brendshëm Bruto (PBB) gjerman ra me 0.2% krahasuar me një vit më parë, sipas të dhënave paraprake të publikuara të mërkurën nga Zyra Federale e Statistikave.
Ekonomia e vendit gjithashtu u tkurr me 0.3% në 2023.
“Ekonomia gjermane nuk ka gjasa të dalë nga stanjacioni as këtë vit, nëse reformat e politikave ekonomike nuk zbatohen së shpejti për të vënë nën kontroll problemet,” tha Timo Wollmershäuser, kreu i kërkimit ekonomik në Institutin ifo me qendër në Mynih.
Pas përshtatjes për inflacionin, PBB-ja e Gjermanisë tani është vetëm pak më e lartë se në vitin 2019, një vit para pandemisë së koronavirusit, vuri në dukje Wollmershäuser. Gjermania nuk ka kaluar kaq shumë pa rritje domethënëse që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore në 1945.
“Gjermania po kalon fazën më të gjatë të stagnimit në historinë e pasluftës,” tha ai.
Kreu i Zyrës Federale të Statistikave, Ruth Brand, tha në një konferencë shtypi në Berlin se problemet strukturore dhe erërat e kundërta ekonomike penguan rritjen në Gjermani në vitin 2024.
“Këto përfshijnë rritjen e konkurrencës për industrinë gjermane të eksportit në tregje të rëndësishme shitjesh, kosto të larta të energjisë, norma interesi të larta vazhdimisht dhe një perspektivë të pasigurt ekonomike,” tha Brand.
Të dhënat paraprake të tremujorit të katërt, të publikuara gjithashtu të mërkurën, treguan se ekonomia u tkurr gjatë këtyre tre muajve me 0.1% krahasuar me tremujorin e mëparshëm, pas rregullimit për efektet e çmimeve, sezonale dhe kalendarike.
Një rritje e konsiderueshme nuk është në horizont, pasi shumë ekonomistë presin vetëm një rritje shumë të lehtë në vitin 2025.
Lufta ekonomike që i jep formë politikës
Ankthi për të ardhmen ekonomike të Gjermanisë ka qenë një temë qendrore në fushatat politike përpara zgjedhjeve të parakohshme mbarëkombëtare të 23 shkurtit.
Gjermania ka luftuar vitet e fundit me kostot e larta të energjisë, një periudhë me inflacion të lartë dhe kërkesë të dobët konsumatore. Disa industri kryesore, të tilla si sektorët e kimikateve dhe automobilave, kanë parë pushime nga puna dhe masa të tjera për uljen e kostove në një numër firmash të mëdha.
Një rënie e kërkesës globale për produkte të prodhimit gjerman ka tërhequr gjithashtu ekonominë, e cila është më e orientuar drejt prodhimit dhe eksporteve sesa në shumë vende të tjera të pasura.
Rënia ka nxitur frikën se baza industriale e vendit mund të bjerë në rënie mes konkurrencës së ashpër globale.
Parashikimet për vitin 2025 janë ulur
Grupet e industrisë gjermane kanë shprehur shpresën se rezultatet e zgjedhjeve të ardhshme mund të thyejnë bllokimin politik në Berlin dhe të sjellin reforma ekonomike. Por bisedimet për koalicionin mund të zvarriten me muaj dhe ekonomistët paralajmëruan se çdo nxitje nga reformat mund të mos ndihet për ca kohë.
“Shtypja pozitive ekonomike nga një qeveri e re federale ndoshta nuk do të hyjë në fuqi deri në vitin 2026 më herët,” tha ekonomisti Nils Jannsen nga Instituti i Kielit për Ekonominë Botërore (IfW Kiel).
Inaugurimi i Presidentit të zgjedhur të SHBA-së, Donald Trump javën e ardhshme ka sjellë gjithashtu shqetësime për tarifa më të larta dhe barriera të tjera tregtare që mund të dëmtojnë eksportuesit gjermanë.
Ekonomistët kanë frikë nga konfliktet tregtare midis Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Evropian, të cilat mund të përgjigjen me kundërmasa.
Asnjë vend tjetër i industrializuar i G7 nuk është aq i varur nga eksportet sa Gjermania, tha Thomas Gitzel, kryeekonomist në VP Bank.
“Me tarifat e reja ndëshkuese të SHBA-së, era mund të fryjë ende fort përballë tregtisë së jashtme në 2025,” tha Gitzel.
Megjithatë, mbetet e paqartë se deri në çfarë mase Trump do t’i zbatojë kërcënimet e tij.
Banka qendrore e Gjermanisë, Bundesbank, ka ulur tashmë parashikimin e saj për ekonominë dhe pret vetëm një rritje shumë modeste prej 0.2% për vitin 2025.
Këshilli Gjerman i Ekspertëve Ekonomikë, një panel ekonomistësh kryesorë që këshillojnë qeverinë, pret rritje prej 0.4%.
Duke mbetur prapa në nivel global
“Krahasuar me vende të tjera në mbarë botën, ngarkesat mbi kompanitë për shkak të taksave, burokracisë dhe kostove të energjisë janë të larta, rindërtimi i infrastrukturës dixhitale, energjitike dhe transportit po përparon më ngadalë dhe mungesa e punëtorëve të kualifikuar është më e theksuar”, tha Instituti ifo. Wollmershäuser.
Industritë kryesore gjermane po humbasin konkurrencën globale, ndërsa konkurrentët kinezë janë kapur në sektorë të tillë si prodhimi i makinave, tha ai.
Edhe pse ekonomia globale nuk ka qenë e fortë, recesioni i vazhdueshëm i Gjermanisë e bën atë më të jashtzakonshëm dhe do të thotë se vendi po bie prapa homologëve, tha Jannsen i IfW.
“Në pjesën tjetër të eurozonës, produkti i brendshëm bruto ka të ngjarë të jetë rritur me rreth 1%, dhe në Shtetet e Bashkuara me pothuajse 3%.
Një pjesë e komunitetit të biznesit e shohin edhe një herë Gjermaninë si “njeriun e sëmurë të Evropës”, një term i aplikuar në vend në fund të viteve 1990 dhe fillim të viteve 2000 gjatë një periudhe stagnimi dhe papunësie të lartë.
Përgjigja në atë kohë ishte një sërë reformash në tregun e punës dhe të mirëqenies sociale, të quajtura Axhenda 2010, nën kancelarin e atëhershëm Gerhard Schröder.
Sot, drejtuesit e biznesit dhe industrisë po kërkojnë një reduktim të burokracisë së qeverisë, lehtësim taksash, hapa për të ulur kostot e energjisë dhe më shumë shpejtësi në projektet e infrastrukturës.
Papunësia e qëndrueshme, por punëtorët nervozë
Megjithatë, ndryshe nga atëherë, tregu i punës është kryesisht i qëndrueshëm. Në vitin 2024, numri i njerëzve të punësuar u rrit në një rekord prej 46.1 milionë.
Megjithatë, vendet e reja të punës u krijuan kryesisht në sektorë të dominuar nga shteti si shëndetësia, arsimi dhe sektori publik, ndërsa vendet e punës humbën në ndërtim dhe industri.
Shqetësimet për sigurinë e punës kanë shtyrë gjithashtu gjermanët të kursejnë më shumë dhe të shpenzojnë më pak, duke frenuar shpenzimet e familjeve që disa ekonomistë kishin shpresuar se mund të nxisnin një rikthim ekonomik.
Norma tashmë e lartë mesatare e kursimeve të familjeve në Gjermani u rrit ndjeshëm në vitin 2014 në 11.6%, ndërsa shpenzimet konsumatore të rregulluara nga inflacioni u rritën me vetëm 0.3% pavarësisht rritjes së pagave reale.
Industria në vështirësi
Vitin e kaluar, veçanërisht prodhuesit industrialë të Gjermanisë u përballën me vështirësi, ku vlera e shtuar bruto u tkurr ndjeshëm me 3% krahasuar me një vit më parë.
Sektorë të rëndësishëm si inxhinieria mekanike dhe prodhimi i makinave prodhuan dukshëm më pak, ndërsa prodhimi në industritë kimike dhe metalike me energji intensive mbeti në një nivel të ulët.
Investimet në pajisje si makineri, elektroshtëpiake dhe automjete ranë ndjeshëm me 5.5% krahasuar me një vit më parë, ndërkohë që industria e ndërtimit vazhdoi të përballet me krizë, veçanërisht në ndërtimin e banesave.
Tregtia e jashtme gjithashtu u dobësua. Eksportet e mallrave dhe shërbimeve u tkurrën me 0.8%, të nxitura veçanërisht nga rënia e kërkesës për makineri dhe makina gjermane.
Vala e inflacionit që pasoi fundin e pandemisë së koronavirusit dhe fillimin e pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia në shkurt 2022 është qetësuar.
Vitin e kaluar, norma e inflacionit në Gjermani ra në 2.2% mesatarisht, nga 5.9% në 2023./dpa-argumentum.al
