Marjana DODA
Uashingtoni do të vendosë kufizime të reja për investimet amerikane në Kinë, mbi ekonomië e dytë botërore me pretendimin për të frenuar “rritjen teknologjiko-ushtarake” të Kinës.
Kështu Presidenti amerikan Joe Biden pritet të nënshkruajë një urdhër ekzekutiv përpara samitit të G-7 më 19 maj. Për këtë SHBA thuhet se ka informuar vendet e G-7 [Kanada, Franca, Gjermania, Italia, Japonia, Mbretëria e Bashkuar, Bashkimi Evropian] mbi kufizimet e investimeve që synon të zyrtarizojë në javët e ardhshme.
Administrata e Presidentit Joe Biden ka qenë e ndarë në nivelet më të larta për vite me radhë lidhur me atë se sa në mënyrë agresive duhet të kufizohet angazhimi ekonomik me Kinën. Por zyrtarët tani duket se janë afër një marrëveshjeje për një përpjekje kyçe për të kufizuar ngritjen teknologjike dhe ushtarake të Pekinit.
Urdhri ekzekutiv i Biden do të kufizojë angazhimin ekonomik SHBA-Kinë pasi masat do të kërkonin që bizneset amerikane të kufizojnë investimet e tyre në pjesë kyçe të ekonomisë së Kinës.
Më 20 prill, gjatë një fjalimi të mbajtur në Uashington, Sekretarja amerikane e Thesarit, Janet Yellen, iu drejtua marrëdhënieve SHBA-Kinë. Ajo tha se kufizimet në investimet e SHBA-së të lidhura me Kinën do të ndikojnë në “teknologji specifike të ndjeshme me implikime të rëndësishme të sigurisë kombëtare”.
“Këto veprime të sigurisë kombëtare nuk janë të dizajnuara që ne të fitojmë një avantazh ekonomik konkurrues, ose të mbysim modernizimin ekonomik dhe teknologjik të Kinës,” tha Yellen.
Yellen /CFP
Yellen bëri thirrje për “bashkëpunim për sfidat urgjente globale të ditëve tona” midis vendeve për hir të ruajtjes së stabilitetit global, duke mbështetur kufizimet ekonomike ndaj Kinës për të çuar përpara interesat e sigurisë kombëtare SHBA-në.
Jashtë kompanive dhe juridiksioneve specifike të listuara në listën e zezë, investitorët amerikanë kanë qenë tradicionalisht të lirë të vendosin paratë e tyre në çdo entitet jashtë shtetit që ata zgjedhin. Ndërsa qeveria mund të refuzojë investimet hyrëse në kompanitë amerikane nëse ato paraqesin një rrezik për sigurinë kombëtare, nuk ka asnjë sistem të ngjashëm për të shqyrtuar flukset dalëse. Kjo ka ngritur shqetësimin se investitorët amerikanë mund të ndihmojnë pa dashje kompanitë kineze të zhvillojnë teknologji të dobishme për ushtrinë.
CFP
Nga ekipi i Biden, komentuan se ata nuk janë të interesuar për një shkëputje të madhe të ekonomive më të mëdha në botë. Por, pavarësisht tonit pajtues, SHBA po përgatit një sërë veprimesh që synojnë pjesë kritike të ekonomisë kineze. Përveç urdhrit ekzekutiv të pritshëm për investime, ajo po shqyrton gjithashtu një ndalim të mundshëm të aplikacionit gjerësisht të popullarizuar në pronësi kineze te TikTok.
Takimi i Biden dhe udhëheqësit kinez Xi Jinping nëntorin e kaluar në margjinat e samitit të G-20 në Bali shënoi një pikë kthese në tonin nga të dyja palët. Në atë kohë, të dy udhëheqësit u zotuan të çonin më tej marrëdhëniet e përkeqësuara pasi rregullat e SHBA-së për çipin dhe udhëtimi i kryetares së atëhershme të Dhomës së Përfaqësuesve Nancy Pelosi në Tajvan i solli marrëdhëniet diplomatike në një nivel të ulët që nuk ishte parë në dekada.
“Lëvizja është në përputhje me veprimet tregtare të qeverisë së SHBA ndaj Kinës vitin e kaluar,” tha He Weiwen, një bashkëpunëtor i lartë në Qendrën për Kinën dhe Globalizimin, për Global Times .
CFP
Byroja e Industrisë dhe Sigurisë e Departamentit të Tregtisë së SHBA-së njoftoi një grup të gjerë rregullash në tetor të vitit të kaluar, të cilat kufizonin çipat e prodhuar duke përdorur mjete amerikane që të eksportoheshin në Kinë. Administrata e Biden po detyron gjithashtu vendet e tjera të kontribuojnë në qëllimin e saj për të ulur aftësinë e Kinës për të prodhuar çipa të avancuar.
“Nga tregtia e deri te investimet e tanishme, administrata Biden në thelb po synon aftësinë në rritje të teknologjisë së Kinës, të cilën SHBA-ja ka vendosur ta bëjë me një mentalitet të luftës së ftohtë, por pa ndonjë mbështetje nga logjika e tregut dhe rregullat ekonomike”, vuri në dukje ai.
Ndërkohë, rregullat pritet të kenë një ndikim të kufizuar në investimet e mëtejshme në vend nga kompanitë amerikane, të cilat po dyfishohen në tregun e gjerë të konsumit kinez, por përmbajtja e teknologjisë në investime do të ndikohet, sipas He.
Vendimi shënon një fazë të re në fushatën ekonomike shumëvjeçare kundër Kinës, e cila tashmë është parë nga Shtetet e Bashkuara të vendosin tarifa mbi importet kineze nën ish-presidentin Donald Trump, dhe së fundmi kërkon të kufizojë eksportet e teknologjive kryesore amerikane. Tani, flukset e kapitalit midis dy ekonomive më të mëdha në botë janë në pikëpyetje.
Zyrtarët amerikanë e kanë bërë të qartë se një masë e njëanshme nuk do të përmbushte objektivat e sigurisë kombëtare, sepse investimet në Kinë nga vende të tjera thjesht mund të zënë vendin e atyre amerikane që administrata do të bllokojë.
Zyrtarët e Departamentit të Thesarit informuan homologët e tyre evropianë mbi masën dhe administrata ka filluar të ndajë informacione edhe me drejtuesit e biznesit. Sapo urdhri të hyjë në fuqi, Thesari do të administrojë një program pilot njëvjeçar që mund të zgjerohet më vonë.
Nje vendim i tille për të frenuar një nga fuqitë më të mëdha ushtarake dhe ekonomike në botë që vjen vetëm pak kohë nga hapja totale nga Pandemia Covid-19, dhe përballë sfidave të tjera akuale, si Lufta në Ukrainë e veçanërisht ndërsa bota ndodhet në prag të recensionit mund të rrezikojnë të zhytin të dy vendet në një spirale ekonomike në rënie.
Raporti pozitiv i FMN-së për ekonominë kineze dhe rëndësinë e saj në botë
shefja e Bankës Botërore, Gjeorgjieva /CFP
Ndërsa sekretarja amerikane e Financave, zonja Yellen kritikoi Kinën, shefja e Bankës Botërore, Gjeorgjieva vlerësoi disa hapa të saj lidhur me ristrukturimin e borxheve në disa vende në zhvillim. Po ashtu ajo parashikoi se si ekonomia e Kinës do të rimëkëmbet këtë vit pas heqjes së kufizimeve pandemike, duke i dhënë një shtysë ekonomisë globale.
Ekonomia do të zgjerohet me 5.2 për qind këtë vit, sipas parashikimeve tona më të fundit, kundrejt 3 për qind vitin e kaluar. Ky është një lajm i mirë për Kinën dhe botën pasi ekonomia kineze tani pritet të kontribuojë me një të tretën e rritjes globale këtë vit, sipas raportit të FMN
Në raportin e saj të fundit për Perspektivat Ekonomike Globale, Banka Botërore uli ndjeshëm parashikimin e rritjes për vitin 2023, duke parashikuar se norma e rritjes ekonomike globale do të ngadalësohet në 1.7 për qind në vitin 2023, më e ulët se norma e rritjes prej 3 për qind që pritej në qershor të vitit të kaluar, e cila do të jetë niveli i tretë më i ulët i rritjes vjetore ekonomike globale në 30 vitet e fundit, dhe vetëm më i fortë se performanca në rënie në 2009 dhe 2020. Banka Botërore tha se rritja ekonomike globale ishte ngadalësuar në një nivel “afër recesioni” për shkak të inflacionit të lartë, në rritje normat e interesit, investimet e reduktuara dhe konflikti në Ukrainë.
FMN pret që të paktën një e treta e vendeve të botës të bien në recesion ekonomik në vitin 2023, por ekonomia e Kinës do të rritet me 4.4 për qind”, tha Drejtoresha e FMN-se Georgeiva në Forumin e Zhvillimit të Kinës në vitin 2023
Kjo ka rëndësi për Kinën dhe ka rëndësi për botën. Rikthimi i fuqishëm do të thotë se Kina do të jetë përgjegjëse për rreth një të tretën e rritjes globale në vitin 2023, duke i dhënë një shtysë të mirëpritur ekonomisë botërore.
CFP
Me një rimëkëmbje kaq të fortë, Kina tani mund të ndërtojë një moment pozitiv dhe – nëpërmjet politikave gjithëpërfshirëse – të qëndrojë në rrugën e rritjes drejt konvergjencës me ekonomitë e përparuara.
Këto konflikte po prekin marrëdhëniet e shumicës së vendeve dhe kompanive shumëkombëshe dhe mënyrën se si bota po funksionon në mënyra të panumërta që po intensifikohen.
Pra, lufta e SHBA-së rreth gjysmëpërçuesve po e dëmton ekonominë ndërkombëtare dhe do ta dëmtojë atë më tej
Kina një destinacion i rëndësishëm investimi
Sipas Librit të Bardhë 2023 mbi Mjedisin e Biznesit në Kinë, botuar nga Dhoma Amerikane e Tregtisë në Kinën Jugore më 27 shkurt, më shumë se 90 përqind e kompanive pjesëmarrëse zgjodhën Kinën si një nga destinacionet më të rëndësishme të investimeve dhe 75 përqind e kompanitë thanë se planifikonin të riinvestonin në Kinë në vitin 2023.
Kompanitë e financuara nga jashtë, përfshirë kompanitë amerikane, mbeten optimiste për tregun kinez dhe planifikojnë të zgjerojnë biznesin e tyre, tha zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme kineze Mao Ning në një konferencë për shtyp në mars.
CFP
“Bashkëpunimi tregtar dhe i investimeve Kinë-SHBA është reciprokisht i dobishëm dhe fitues. Shkëputja dhe thyerja e zinxhirit do të dëmtojë të tjerët dhe veten tonë. Është e papëlqyeshme dhe e parealizueshme,” tha Mao.
“Pavarësisht se si ndryshon situata ndërkombëtare, vendosmëria e Kinës për të zgjeruar hapjen e nivelit të lartë dhe për të ndarë mundësitë e zhvillimit me botën nuk do të ndryshojë. Ne mirëpresim kompanitë nga e gjithë bota, përfshirë kompanitë amerikane, për të hyrë në tregun kinez, ndajnë dividentët e zhvillimit dhe së bashku promovojnë rritjen ekonomike botërore”, shtoi Mao.
Ndërkohë që Uashingtoni po politizon kufizimet ndaj Kinës, firmat amerikane po përpiqen për rimëkëmbjen e ekonomisë së vendit pasi Kina është gati të hapë tregun e saj më gjerë me pjesën tjetër të botës në mes të rimëkëmbjes së saj ekonomike këtë vit.
Nga prodhuesi amerikan i makinave Tesla te gjiganti i çipeve Intel, ata kanë zbuluar së fundmi plane të reja biznesi në Kinë, duke shërbyer si shembuj të freskët të besimit të kompanive amerikane në komb, pasi ekonomia e dytë më e madhe në botë po rrit përpjekjet e saj për të tërhequr më tej investimet e huaja.
Intel mbajti një ceremoni hapjeje për ngritjen e një zyre për biznesin e saj të qarkut të integruar në Sanya, në provincën Hainan të Kinës Jugore në fillim të prillit. Njësia ekonomike do të kryejë tregti ndërkombëtare, shërbime teknologjike dhe aktivitete investimi në kapital, duke synuar krijimin e një entiteti të ri biznesi si dhe selinë e biznesit të Intel Capital në Kinë, tha kompania në një deklaratë dërguar Global Times.
CFP
Parimi “Miku i i armikut tim është armiku im”
Ky citim i përshtatet më së miri vendimit të SHBA-së nëse i përmbahemi argumentimit që i bën këtij vendimi për kufizimet e investimeve amerikane në Kinë.
Sipas SHBA-se, në këtë moment, të bërit biznes me Kinën është si të bësh biznes me Rusinë. Pra duke tentuar të izolohet Rusia ekonomikisht, do të çonte në kolaps tregtinë SHBA-Kinë. Kjo do të kishte pasoja të dëmshme ekonomike, shumë herë më të mëdha, pasi duke dëmtuar rëndë zinxhirët e furnizimit dhe tregtinë do të shkaktonte pasoja të rënda ekonomike për SHBA-në, Kinën dhe botën. Madje me këtë luftë sanksionesh ekonomike që priten të miratohen në G7 në Japoni do të trondisin thellë marrëdhëniet SHBA-Kinë aq sa mund të përshkallëzohen drejt një lufte ushtarake./CRI
