Greqia dhe Turqia ranë dakord të enjten të rifillojnë marrëdhëniet e tyre, duke krijuar një udhërrëfyes të krijuar për të futur në një epokë të re lidhjesh më të ngushta midis dy aleatëve të NATO-s, por armiqve historikë.
Në një vizitë historike të presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan në Greqi, partnerët për një kohë të gjatë ranë dakord të përqëndrohen në ndjekjen e marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë, të mbajnë kanale të hapura komunikimi, të kërkojnë masa ushtarake për ndërtimin e besimit për të eliminuar burimet e tensionit, për të rritur vëllimet tregtare dhe për të punuar mbi çështjet. të cilat i kanë mbajtur të ndara, veçanërisht në detin Egje.
“Nuk ka asnjë çështje mes nesh që është e pazgjidhshme. Për sa kohë që fokusohemi në tablonë e madhe dhe nuk përfundojmë si ata që kalojnë detin dhe mbyten në lumë”, tha Erdogan pas një takimi me kryeministrin grek Kyriakos Mitsotakis në Athinë.
“Ne duam ta kthejmë Egjeun në një det paqeje. Nëpërmjet hapave të përbashkët që do të hedhim si Turqi dhe Greqi, duam të jemi shembull për botën”, shtoi ai.
Pas përplasjeve verbale të zakonshme gjatë viteve të fundit, marrëdhëniet e ftohta midis dy fqinjëve u shkrinë dukshëm pasi Greqia dërgoi me shpejtësi ndihmat pas një tërmeti shkatërrues në Turqi në shkurt.
Sipas standardeve greko-turke, samiti i së enjtes ishte një festë e jashtëzakonshme dashurie pa përparësi, dhe shumë larg vizitës së fundit të Erdoganit në vitin 2017, ku të dyja palët filluan një seri ankesash historike që shtriheshin në ditët e shkatërruara të Perandorisë Osmane mbi një shekull më parë.
Takimi i Mitsotakis dhe Erdogan vazhdoi më shumë se sa ishte parashikuar dhe Mitsotakis iu drejtua Erdoganit si “I dashur Tajip”. Erdogan tha se priste të priste Mitsotakis në Ankara.
Aleatët e NATO-s duan të rrisin vëllimin e tregtisë dypalëshe në 10 miliardë dollarë nga 5 miliardë dollarë, ndërsa Erdogan tha se të dy vendet mund të përfitojnë nga takimet e nivelit të lartë që mbahen çdo vit.
“Gjeografia dhe historia kanë diktuar që ne të jetojmë në të njëjtën lagje … Por ndjej një përgjegjësi historike për të shfrytëzuar këtë mundësi për të sjellë të dy shtetet krah për krah, ashtu siç janë kufijtë tanë,” tha Mitsotakis.
Greqia dhe Turqia kanë qenë prej kohësh në mosmarrëveshje rreth çështjeve, duke përfshirë këtu fillimin dhe mbarimin e rafteve të tyre kontinentale, burimet e energjisë, fluturimet mbi detin Egje dhe ishullin e Qipros të ndarë etnikisht.
Por të dy vendet duan të tregojnë se janë të gatshëm të riparojnë marrëdhëniet e tyre.
Turqia ka më shumë se dy dekada që kërkon anëtarësimin në BE. Që kur u rizgjodh në maj në një votim të ngushtë mes një krize ekonomike, Erdogan ka thënë se Turqia mbetet e përkushtuar për të përmirësuar marrëdhëniet me partnerët dhe aleatët e saj perëndimorë.
Ankaraja ka punuar për të tërhequr investitorët e huaj, ndërkohë që ndreq gardhet me aktorët rajonalë dhe perëndimorë, një çështje që ka ndikuar prej kohësh në ekonominë turke.
Pas një krize borxhi që tronditi zonën e monedhës euro, Greqia synon të rifitojë pozitën e saj dhe të shfaqet si një shtyllë e stabilitetit të Mesdheut lindor në një mjedis gjeopolitik që ndryshon për shkak të luftës në Ukrainë dhe konfliktit të Gazës.
Të enjten, Greqia rivendosi një sistem automatik të vizave për shtetasit turq për të vizituar 10 nga ishujt e saj.
Të dy vendet erdhën në prag të luftës në vitet 1990 dhe vitet e fundit kanë debatuar për burimet energjetike në Mesdheun Lindor, çështjet e mbrojtjes, migrimin dhe blerjen e avionëve luftarakë, të cilat ndërprenë bisedimet e bashkëpunimit.
Por “diplomacia e tërmeteve” – duke kujtuar një shkrirje tjetër në rrethana të ngjashme në vitin 1999 – duket se e ka kthyer sërish valën.
Me një ton optimist, Erdogan tha se Turqia dhe Greqia duhet të përqendrohen te pozitivet dhe më pak te ato negative.
/Argumentum.al